Massage dẫn lưu bạch huyết: kỹ thuật đơn giản giúp giảm phù và thúc đẩy thải độc

Bạn có thấy tay, chân hay mặt bị sưng nhẹ sau khi ngồi lâu, sau mổ hoặc sau chuyến bay dài? Massage dẫn lưu bạch huyết (lymphatic drainage) là một phương pháp nhẹ nhàng giúp kích thích hệ bạch huyết hoạt động, hỗ trợ đưa dịch thừa về các hạch và giảm phù. Dưới đây là hướng dẫn thực tế, dễ làm tại nhà và những điều bạn cần lưu ý trước khi thử.

Nguyên tắc và lợi ích rõ ràng

Nguyên tắc chính là dùng động tác rất nhẹ, kéo dài theo hướng về các hạch bạch huyết lớn (cổ, nách, bẹn). Không dùng lực mạnh như khi massage mô sâu. Lợi ích thường thấy: giảm phù nhẹ, cảm giác nhẹ người hơn, hỗ trợ phục hồi sau chấn thương nhẹ hoặc phẫu thuật nhỏ, và cải thiện tuần hoàn cục bộ. Với các tình huống phức tạp như phù do ung thư hoặc nhiễm trùng, bạn cần chuyên gia y tế chứ không tự làm tại nhà.

Ví dụ dễ hình dung: khi chân bạn có cảm giác nặng và sưng sau bay đường dài, vài phút dẫn lưu nhẹ nhàng hướng lên bẹn có thể giúp dịch lưu thông tốt hơn và giảm cảm giác nặng.

Cách thực hiện cơ bản — từng bước để làm an toàn

1) Chuẩn bị: nằm hoặc ngồi thoải mái, vùng da sạch, lòng bàn tay ấm. Có thể bôi chút dầu hoặc kem để tay lướt nhẹ trên da.

2) Mở đường dẫn chính: bắt đầu ở các hạch lớn — cổ trước, nách, bẹn — thực hiện động tác vuốt nhẹ 5–10 lần mỗi điểm để “mở cửa” cho dòng bạch huyết.

3) Dẫn lưu vùng: với chân, vuốt nhẹ từ cổ chân lên bẹn theo đường thẳng, mỗi đường làm 10–15 lần, lực rất nhẹ (như chạm da). Với tay, vuốt từ cổ tay lên nách. Với mặt, vuốt hướng về cổ và hai bên cổ.

4) Thời gian: mỗi vùng 5–20 phút, không cần quá lâu. Tần suất: 2–3 lần/tuần cho mục đích hỗ trợ, hoặc theo chỉ dẫn chuyên gia nếu cần phục hồi sau phẫu thuật.

Lưu ý kỹ thuật: tay chuyển động chậm, áp lực bằng khoảng 20–30% lực khi bạn ấn da—nhiều người dễ nhầm là phải mạnh, nhưng lực nhẹ mới kích thích bạch huyết hiệu quả.

Ai không nên làm tại nhà: khi có nhiễm trùng đang hoạt động, vết thương hở, sốt cao, hoặc bạn đang điều trị ung thư — lúc đó cần hỏi bác sĩ hoặc chuyên gia dẫn lưu bạch huyết được cấp chứng chỉ.

Sau khi massage: uống nước để hỗ trợ thải độc, nghỉ ngơi nhẹ nhàng. Nếu thấy đau, đỏ tăng, hoặc sưng nặng hơn, dừng ngay và hỏi ý kiến bác sĩ.

Muốn chuyên sâu hơn? Tìm dịch vụ của chuyên viên có chứng chỉ lymphedema hoặc xem các bài viết liên quan trên Rosa Vườn Nét để biết kỹ thuật Abhyanga, aromatherapy hay phục hồi sau chấn thương. Mỗi phương pháp có điểm mạnh riêng — chọn đúng cách sẽ cho kết quả an toàn và nhanh hơn.

Nếu bạn muốn, mình có thể gửi hướng dẫn ngắn dạng ảnh động (GIF) cho động tác cơ bản hoặc gợi ý lịch làm 4 tuần để thử. Muốn nhận hướng dẫn nào?