Những buổi tối quay cuồng cùng deadline, vừa lo cơm áo con cái, tôi thường thèm được ai đó chăm sóc mình dù chỉ là 30 phút. Nhưng giữa nhịp sống vội vã ở Sài Gòn, đặt được lịch spa hay tập trung thiền là chuyện không tưởng. Tình cờ, tôi biết đến massage Abhyanga của Ấn Độ, một kỹ thuật dùng dầu có tuổi đời hàng ngàn năm, nghe bảo áp dụng đều đặn còn giúp giảm stress, trẻ hóa làn da, thậm chí cân bằng lại nhịp sống bận rộn. Nghe đơn giản thế thôi, chứ để làm đúng và cảm nhận hết hiệu quả, cũng phải có vài bí quyết riêng.
Abhyanga là gì và nguồn gốc từ đâu?
Massage Abhyanga là một liệu pháp thuộc y học Ayurveda, xuất phát từ Ấn Độ cách đây hơn 5000 năm. Ở Ấn Độ, người ta gọi đây là "nghi lễ vàng" mỗi sáng, từ em bé đến người già đều tự xoa bóp cơ thể bằng dầu trước khi tắm. Không chỉ dừng lại ở thư giãn, Abhyanga còn hỗ trợ điều hòa khí huyết, cải thiện giấc ngủ và tăng cường đề kháng – điều này đã được các nhà nghiên cứu Ayurveda công nhận dựa trên nhiều nghiên cứu về sức khỏe thần kinh và miễn dịch. Đặc biệt, một nghiên cứu tại Viện Khoa học Sức khỏe Ấn Độ năm 2022 chỉ ra rằng thực hành Abhyanga đều đặn giúp giảm rõ rệt nồng độ cortisol (hormone căng thẳng) và làm dịu hệ thần kinh giao cảm.
Điểm khác biệt lớn nhất của Abhyanga so với massage thông thường là việc kết hợp chuyển động tay chuyên biệt cùng các loại dầu massage abhyanga được chiết xuất tự nhiên. Dầu này không chỉ làm trơn trượt, mà còn giúp dưỡng da, giải độc nhờ khả năng thẩm thấu sâu vào các mô dưới da. Thành phần quen thuộc là dầu mè, dầu dừa, dầu hướng dương hoặc có khi là dầu neem, mỗi loại lại hợp với một thể trạng (dosha) khác nhau theo triết lý Ayurveda – Vata, Pitta, Kapha.
Câu chuyện nhỏ tôi từng đọc: người Ấn xưa khi đi học xa vẫn mang theo chai dầu nhỏ, chỉ để sáng dậy hoặc trước khi tắm xoa đều lên tay, chân, rồi ngồi thiền một lát. Với họ, cảm giác kết nối thân - tâm - trí thông qua Abhyanga quan trọng không kém cơm ăn nước uống hằng ngày. Dù sống ở Việt Nam, tôi bắt đầu thử vài tuần và nhận thấy da đỡ khô, lòng bàn tay cũng không còn cảm giác lạnh như trước. Đó là nguồn cảm hứng để tôi đào sâu thêm về phương pháp này.
Những lợi ích nổi bật của massage Abhyanga
Có nhiều lý do khiến Abhyanga được hàng triệu người trên thế giới sử dụng như một phần của thói quen chăm sóc sức khỏe toàn diện. Đầu tiên, điều dễ nhận thấy nhất là sau mỗi lần massage bằng dầu, làn da mềm, ẩm hơn hẳn – thậm chí, nhiều người trung niên còn thừa nhận da ít xuất hiện nếp nhăn sớm. Lý giải cho điều này, các nhà khoa học ở Đại học Delhi (Ấn Độ) từng công bố báo cáo vào năm 2023: dầu mè dùng cho Abhyanga chứa nhiều acid béo omega 6, vitamin E và hợp chất chống oxy hóa có khả năng chống lão hóa tự nhiên.
Không chỉ dừng lại ở bề ngoài, Abhyanga còn tác động mạnh mẽ đến hệ thần kinh. Kỹ thuật xoa bóp kết hợp với hương thơm tự nhiên giúp thúc đẩy sản sinh serotonin, làm dịu căng thẳng, dễ ngủ – nhất là những ai hay trằn trọc giữa đêm vì lo việc nhà, con cái như tôi. Đặc biệt, massage Abhyanga được chứng minh có thể hỗ trợ giảm đau mỏi cơ, đau cổ, tay chân nhức do ngồi nhiều, cải thiện lưu thông máu và giúp thải độc qua da. Một kết quả khảo sát ở Bệnh viện Ayurveda TP. Pune chỉ ra khoảng 70% người tham gia trải nghiệm Abhyanga 4 tuần liên tiếp ghi nhận sức khỏe xương khớp ổn định, người nhẹ nhàng, linh hoạt hơn.
| Lợi ích | Tỉ lệ người cảm nhận (sau 4 tuần) |
|---|---|
| Da mềm mịn, sáng hơn | 85% |
| Ngủ ngon, giảm stress | 76% |
| Giảm đau nhức, tê mỏi | 68% |
| Cảm giác thư thái | 90% |
Với tôi, hiệu quả thấy rõ nhất là ngủ sâu, sáng dậy không còn mệt mỏi dù tối hôm trước vẫn phải thức canh con học bài. Tôi còn nghe nhiều chị em ở khu chung cư bảo, chỉ cần 2 tuần xoa bóp dầu, chân tay ấm lên hẳn dù thời tiết vào mùa mưa hay nằm máy lạnh suốt đêm.
Lựa chọn dầu massage Abhyanga phù hợp thể trạng
Chọn đúng dầu rất quan trọng trong massage Abhyanga, vì mỗi loại dầu sẽ hỗ trợ một nhóm người cụ thể. Theo Ayurveda, có ba loại cơ bản gọi là dosha – Vata, Pitta và Kapha. Nếu bạn là người dễ bị lạnh, da khô, tay chân thường lạnh thì hợp dầu mè (sesame oil) vì dầu này giữ ấm, dưỡng ẩm tốt. Những người dễ nổi rôm, da hay đỏ hoặc nóng trong thì nên dùng dầu dừa hoặc dầu hướng dương, vì các loại dầu này làm mát, dịu da hiệu quả. Còn nếu cảm thấy nặng người, dễ đổ mồ hôi, tích nước thì dầu mù tạt hoặc dầu neem là lựa chọn tốt nhờ khả năng làm thông thoáng, sạch mùi cơ thể.
Khi chọn mua dầu, đừng quá tin vào các loại dầu thơm pha hương hóa học. Dầu ép lạnh, chưa tinh luyện, xuất xứ rõ ràng sẽ giữ lại tối đa dưỡng chất. Bạn có thể thử kiểm tra dầu bằng cách nhỏ một giọt lên cổ tay, xoa nhẹ – dầu tốt thấm nhanh, không bết dính và để lại mùi thơm nhẹ nhàng tự nhiên. Ngoài ra, nguyên tắc của Ayurveda khuyến khích làm ấm dầu trước khi massage để tăng hiệu quả thẩm thấu. Mùa đông lạnh, nhiều chuyên gia còn khuyên thêm vài giọt tinh dầu oải hương và thảo dược bản địa như nghệ, gừng vào dầu nền để tăng khả năng hồi phục và giữ ấm cơ thể.
Bảng tham khảo dưới đây giúp bạn lựa chọn dầu phù hợp:
| Loại dầu | Phù hợp với ai? | Lưu ý khi dùng |
|---|---|---|
| Dầu mè | Da khô, lạnh, thiếu năng lượng (Vata) | Nên làm ấm trước khi sử dụng |
| Dầu dừa | Da nóng, nhạy cảm, hay nổi rôm (Pitta) | Tránh dùng mùa lạnh hoặc cơ địa dị ứng |
| Dầu hướng dương | Da thiên dầu, cần làm dịu mát | Tốt cho mùa hè, dễ tẩy rửa |
| Dầu mù tạt/neem | Dễ tích nước, cần làm sạch sâu (Kapha) | Dễ gây cay mắt, tránh dùng cho trẻ nhỏ |
Riêng tôi hay chọn dầu mè hoặc dầu dừa nguyên chất, tự làm nóng nhẹ rồi xoa đều lên da. Cảm giác ấm nhiệt lan tỏa, thư thái cực kỳ. Đối với người mới, nên thử từng loại dầu vài lần để kiểm tra dị ứng, nhất là khu vực cổ và tay trước khi bôi toàn thân.
Kỹ thuật massage Abhyanga tại nhà cho người mới bắt đầu
Làm massage Abhyanga không cần dụng cụ cầu kỳ, chỉ cần một chai dầu, khăn ấm và không gian yên tĩnh. Đây là những bước cơ bản nhất giúp bạn vừa tiết kiệm tiền, vừa chủ động chăm sóc bản thân mỗi ngày:
- Bước 1: Làm sạch cơ thể bằng nước ấm, lau khô. Bạn có thể chuẩn bị không gian bằng cách thắp nến thơm hoặc mở nhạc nhẹ.
- Bước 2: Đổ dầu ra lòng bàn tay, làm nóng dầu bằng cách xoa đều hai tay trong 10-15 giây. Nhiệt từ tay sẽ giúp tinh chất dầu thẩm thấu sâu hơn.
- Bước 3: Bắt đầu từ đầu – dùng đầu ngón tay xoa nhẹ lên da đầu theo chuyển động tròn nhỏ, kéo dài xuống cổ gáy và vai gáy. Phần mặt, dùng động tác xoa nhẹ nhàng sang hai bên, tránh chà sát mạnh.
- Bước 4: Xuống đến tay, xoa bóp từ vai xuống từng ngón, kết hợp động tác xoắn nhẹ cổ tay. Ở bụng và ngực, nhẹ nhàng xoa theo chiều kim đồng hồ, tạo chuyển động rộng giúp ôm trọn vùng bụng.
- Bước 5: Đặc biệt chú ý đến chân, bắp đùi, mắt cá và bàn chân. Bấm nhẹ các khe giữa ngón chân bằng lực vừa phải để kích thích tuần hoàn máu.
- Bước 6: Giữ dầu trên da ít nhất 15-20 phút trước khi tắm lại bằng nước ấm. Không cần dùng xà phòng nhiều, chỉ lau kỹ các vùng da nhờn.
Thời điểm lý tưởng nhất là sau khi ngủ dậy hoặc trước khi đi ngủ, mỗi tuần chỉ 3-4 lần là đủ. Khi mới làm, đừng nôn nóng xoa bóp mạnh – massage Abhyanga thiên về nhẹ nhàng, chậm rãi, tập trung cảm nhận hơi ấm dầu lan tỏa. Nhớ dùng khăn sạch lót dưới người để tránh dầu thấm ra giường. Nếu có con nhỏ như tôi, bạn cũng có thể hướng dẫn bé tự xoa bóp chân tay buổi sáng hoặc trước khi đi học, vừa kết nối tình cảm, vừa thư giãn cho bé.
Mẹo tăng hiệu quả, lưu ý khi áp dụng massage Abhyanga
Để massage Abhyanga thực sự phát huy tác dụng, bạn cần lưu ý nhiều chi tiết nhỏ nhưng rất dễ thực hiện. Một là giữ không gian yên tĩnh, ánh đèn dịu nhẹ – đừng tranh thủ vừa làm vừa xem điện thoại, vì như vậy dễ làm tăng cảm giác căng thẳng thay vì giảm stress. Hai là chọn thời gian cơ thể chưa quá no hay quá đói, khi bụng nhẹ sẽ giúp trải nghiệm massage sâu hơn. Ba là đừng quá tham bôi dầu quá nhiều; lượng dầu vừa đủ để da thấm tốt và không tạo cảm giác bết dính.
Ngoài ra, trong những ngày mệt mỏi, cảm cúm, đau đầu nhẹ, bạn có thể thêm vào dầu vài giọt tinh dầu gừng, bạc hà hoặc tinh dầu sả để khuếch tán mùi thơm, giải toả triệu chứng khó chịu rất nhanh. Nếu bị mắc các bệnh về da, dị ứng kéo dài, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng thường xuyên. Đặc biệt, không nên xoa bóp lên vùng có vết thương hở, mụn viêm, hay dùng lực mạnh với người cao tuổi.
Hãy nhớ sau khi mát xa xong phải vệ sinh sạch sẽ, dùng khăn sạch lau hết dầu thừa, và đừng dùng xà phòng quá mạnh vì sẽ làm mất tác dụng dưỡng da từ dầu tự nhiên. Đồ dùng dính dầu nên giặt riêng, phơi nắng kỹ để tránh lưu lại mùi. Khi đã quen, bạn có thể kết hợp thêm yoga nhẹ nhàng hoặc bài tập hít thở để hiệu quả phục hồi và thư giãn tăng lên gấp đôi. Gia đình tôi giờ ai cũng có chai dầu nhỏ đặt ở đầu giường, mỗi tuần lại cùng nhau làm Abhyanga, nói chuyện phiếm, vừa dưỡng da vừa gắn kết tình thân – đơn giản mà quý giá vô cùng.
